Het was de hoogste tijd om als team samen, ‘live’ weer eens iets te ondernemen! Het werd een ochtend met lekker eten, interessante informatie en een wandeling in bijzondere natuur. 

We togen naar de Ideeënfabriek in Uden, waar de collega’s van Orbis Oost werken in een mooi nieuw kantoor. Na de bezichtiging hiervan gingen we aan tafel voor een heerlijk ontbijt, gevolgd door een kort overleg. De cijfers van het afgelopen jaar passeerden de revue, een blik vooruit naar 2022 en de stand van zaken rondom zelfsturende teams.

En toen: regenlaarzen aan en naar buiten! We maakten onder leiding van IVN gids Gonnie een wandeling over de Peelrandbreuk. Miljoenen jaren geleden is deze breuk ontstaan, die we goed konden waarnemen als een soort steile wand in het landschap.

De breuk markeert de overgang tussen de Peelhorst en de Centrale Slenk. De hooggelegen horst bestaat uit grofkorrelig zand en grind waar grondwater makkelijk doorheen sijpelt. De laaggelegen slenk bestaat juist uit fijnkorrelig, slecht doorlaatbaar zand. Net als de slenk vormt ook de breuk zelf een barrière voor het grondwater.

Als het water vanaf de hoge kant naar beneden komt sijpelen en daar de breuk tegenkomt, kan het geen kant meer op en beweegt het zich als kwelwater naar het oppervlak. Zo ontstaan wijstgronden. Anders dan je zou verwachten zijn de hoge (wijst)gronden dus nat (zelfs bij 35 graden!) en blijven de lager gelegen gronden droog. Een zeldzaam fenomeen dat nergens in Europa zo goed zichtbaar is als hier in Uden.

De waarschuwing om regenlaarzen aan te doen was niet voor niets. We plonsen en soppen door het water en de modder. Zien we daar nou olie op het water drijven? We worden gerustgesteld door de gids: het water bevat hier mineralen waar (ijzer)bacteriën op afkomen, die zorgen voor een olieachtig laagje. Ook de bruine sloten blijken niet gevuld met verontreinigd water, maar grondwater dat zo rijk is aan ijzer dat het oxideert als het aan de oppervlakte komt.

Zo staan we regelmatig even stil om specifieke aspecten te bekijken van dit gebied. Het omhooggestuwde water, dat zo’n 100 jaar geleden als regen op de grond viel, zorgt hier voor een natuurlijk watervalletje. Bijzonder! We zien blauwgras en zegge, soorten die hier door de typische samenstelling van de grond floreren. De gids vertelt over een project van de universiteit van Amsterdam, waarbij een deel van de Peelrandbreuk drooggelegd werd, zodat alle grondlagen zichtbaar werden. Ze geeft ons een stukje oranje ijzeroerkluit, waar men 10.000 jaar geleden gebruiksvoorwerpen mee maakte.

Gonnie nodigt ons uit om zeker nog eens terug te komen in het voorjaar, als het hier vol staat met pinksterbloemen. Ook het speenkruid, het oranjetipje, de kamsalamander, de das, de dotter en de blauwborst zijn soorten die hier voorkomen. Er is kortom genoeg te zien en ontdekken in dit bijzondere stukje Brabant. Al met al een interessante, inspirerende en actieve teamochtend.