Webinar ecosysteemdiensten van bomen

Er staat een notenboom in mijn achtertuin die met z’n kruin van 6 meter zowat bijna één derde van mijn achtertuin in beslag neemt. Deze boom heeft mij het afgelopen zomerseizoen een fantastische dienst geleverd. Want ondanks de snikhete zomerdagen was het in de tuin best goed vol te houden en zo droeg hij bij aan mijn welzijn. Mijn gevoel zegt ook dat hij heeft bijgedragen - hoe weinig dan ook - aan het welzijn van mijn medeburgers.
Tijdens een webinar over ecosysteemdiensten van bomen werden puzzelstukjes aangereikt die inzicht gaven in mijn gevoel.

Ecosysteemdiensten
Het webinar over ecosysteemdiensten werd verzorgd door ingenieursbureau Cobra-Groeninzicht en werd live gevolgd door maar liefst 500 deelnemers. Ecosysteemdiensten zijn diensten die ecosystemen – in dit geval bomen – aan ons kunnen leveren zoals waterberging, CO2-vastlegging of verkoeling. Gedurende het webinar werd op een boeiende manier antwoord gezocht op vragen als: Wat is een boom nu waard en hoeveel levert deze op? Wat gebeurt er op wereldschaal met het klimaat en wat zijn de gevolgen voor onze directe leefomgeving? Is het vergroenen van onze leefomgeving hiervoor wel de oplossing?

Groen ervaren wij prettiger dan grijs
Tijdens een van de sessies van het webinar werd uitgelegd wat gebouwen doen tijdens een hete zomerdag. Gebouwen warmen enorm op en stralen bovendien die warmte ‘s avonds uit. Daardoor koelt het ’s avonds in de stad nauwelijks af. En juist dat het in de avond warm blijft ervaren wij als onprettig en hinderlijk. Overdag ervaren wij de hitte als minder erg.
Beplanting, zoals bomen, doet juist het tegenovergestelde. Als de luchttemperatuur overdag boven de 30 graden is, is de temperatuur van de bladeren van een boom 10 tot 15 graden koeler. De schaduw van groen is niet ‘hard’ zoals die van gebouwen dat wel is, maar juist dynamisch en levendig van overgang. Dit, en ook het groene licht onder bomen, ervaren wij als prettig.

“Plant meer bomen”, is dat goed beleid?
Op deze vraag kwam een verrassend antwoord. Bomen in het stedelijke gebied worden gemiddeld 32 jaar oud. Dat is niet oud voor een boom. Ze moeten te vroeg wijken voor bijvoorbeeld een rioleringsproject in de straat of nieuwbouw in de stad. Met als resultaat dat bomen slechts een fractie van hun ecosysteemdienst (< 10%) hebben geleverd ten opzichte van hun enorme potentieel. Een grote boom is namelijk te vergelijken met 400 kleine bomen.
Meer bomen planten is dus prima, maar voor het optimaal benutten van hun ecosysteemdiensten is het vooral nodig dat ze worden gekoesterd zodat ze vitaal oud kunnen worden. Gemeentelijk groenbeleid en beheer moet zich dus meer focussen op het behouden van bomen. Assetmanagement noemt men dat. Voor mij was dit een eyeopener.

Groen doet echt goed
Cobra Groeninzicht liet zien wat ze allemaal konden met hun enorme hoeveelheid verzamelde data en hun rekentool (I-tree genaamd). Zo hadden ze voor alle gemeenten in Nederland een infographic over de baten van hun groen. Op wijkniveau was in kaart gebracht wat het boomkroonoppervlak per kind was. Leuke data, maar wat moet je er mee?
Laat nou net onlangs een onderzoek zijn gepubliceerd met als kern: meer groen rondom de woning betekent dat kinderen een hoger IQ en minder gedragsproblemen hebben.

Weer een stukje van de wetenschappelijke puzzel opgelost. Groen doet goed, dat staat vast.
En mijn notenboom zal ik nog meer koesteren.