10 JANUARI, 2020

Hoogstambrigades Brabant

Als een lappendeken draperen zij het landschap, de hoogstamboomgaarden. Ze hebben de unieke veelzijdigheid die weinig bomen hebben. Mooie silhouetten die door vele landschapschilders zoals Van Gogh vereeuwigd zijn. Ontluikende roze en witte bloesem tijdens de lente die van waarde is voor solitaire bijen en in de herfst natuurlijk de enorme variëteit aan vruchten waar vleermuizen en dassen zich tegoed aan kunnen doen. Ook de gekraagde roodstaart en de steenuil vinden hun habitat in de boomgaard. De majestueuze gesteltakken zorgen voor verkoeling als men in het gras zit in de zomer. Het is een landschapselement dat het behouden waard is.

Verschillende regelingen en projecten hebben ervoor gezorgd dat er in Noord-Brabant sinds de jaren ‘80 duizenden van deze cultuurdragers zijn aangeplant. Bij aanplant hoort ook de verantwoordelijkheid van onderhoud. Het snoeien van hoogstamfruit staat ook wel te boek als “hovenierskunst”. Het is een echte ambacht. Snoeien is bij hoogstamfruit ook belangrijk om zo deze gewassen te behouden en bijvoorbeeld het uitbreken van bomen te voorkomen.

Om de kwaliteit van het beheer en onderhoud van deze boomgaarden veilig te stellen, gaat Orbis samen met het Coördinatiepunt Landschapsbeheer hoogstamfruitbrigades oprichten in Noord-Brabant.
Het idee is om hier mensen bij te betrekken die vrijwillig de boomgaarden willen onderhouden. Een opleiding van meerdere dagen zorgt ervoor dat deze deelnemers de basisbeginselen van de ecologie en het beheer van hoogstamfruit onder de knie krijgen. De opleiding zal worden verzorgd door verschillende specialisten, die allemaal hun eigen unieke kijk op boomgaarden hebben. Van specialisten over wilde bijen tot pomologi. Na 2 jaar moeten de vrijwilligers van de hoogstambrigade in staat zijn om geheel zelfstandig onderhoud te plegen. Hierbij is ook de kwaliteit van het onderhoud goed en wordt de gezondheid van de boom dus geoptimaliseerd (dit hoeft natuurlijk geen professionele kwaliteit te zijn die bijvoorbeeld een maximale fruitopbrengst garandeert).

Want hoe mooi zou het zijn, als er in de nabije toekomst een begenadigd schilder in een goed onderhouden boomgaard de gekraagde roodstaart zou schilderen. En dan natuurlijk afgebeeld in een Brabantse Bellefleur of Bredase abrikoos. Zouden volgende generaties daar niet met net zoveel bewondering van genieten dan nu velen doen van de schilderijen van Van Gogh?